"İyi yapıldığında sefahat, yüksek edebiyattır"; bu yüzden Kovboy İncili geri döndü

Daniel Lopez Aguilar

La Jornada Gazetesi, 8 Temmuz 2025 Salı, s. 5

Carlos Velázquez'in Kovboy İncili , ısıtılmış machaca kokusu, ılık bira, Aziz Jude Thaddeus'a dualar ve iPod'da Linares Kadetleri yankılarıyla geri döndü ve şimdi Océano tarafından yayınlanıyor.

Bu yeniden basım nostaljik bir jest değil, daha ziyade aşındırıcı mizah, çılgın hayal gücü ve hicvi bir direniş eylemine dönüştüren estetik bir öneriyle Kuzey Meksika anlatısını yeniden tanımlayan bir metnin öneminin teyididir.

1978'de Coahuila'nın Torreón kentinde doğan, konserleri, Ramones riff'lerini ve dil çarpıtmalarını seven yazar, "Niyetim bu bölgenin uyuşturucu baronlarının hikayelerinden çok daha fazlası olduğunu göstermekti " dedi.

" Narkokültüre olan hayranlığın ardında çok zengin bir kimlik katmanı yatar ve bu kitap benim bunu keşfetme yolumdu. Aynı zamanda ciddi edebiyata, kendini fazla ciddiye alan ve akademide toz toplayan türden edebiyata bir yanıttı."

Velázquez, bir tarihçi ve anlatıcı olmadan önce 10 yıl boyunca bir plak dükkanında çalıştı. Ancak kendi deyimiyle onu bir yazar olarak başlatan The Cowboy Bible oldu.

Daha önce başka bir kitap yayınlamıştım ama kendimi yazar gibi hissetmiyordum. Bu projeyle hayatımın geri kalanında hikaye yazmaya kendimi adayacağımı biliyordum.

Yeni yayın, 2009'daki ilk çıkışından bu yana onu karakterize eden patlayıcı manifestoyu koruyor: Arka kapağında da belirtildiği gibi, güreşçiler, kendin yapçılar, kamyon şoförleri, barmenler, eski ıslak sırtlılar, eşekler, uyuşturucu bağlantıları ve ulusal tarihin paradoksal gölgeleriyle dolu hayali bir haritada yaşayan, birbirine bağlı hikayelerden oluşan bir koleksiyon.

Benzersiz bir coğrafi alan icat etme fikri Burroughs'tan geliyor. Kötülüğün yaygın olduğu bölgelerden bahsediyordu. Benzer bir şey yapmak istiyordum ama her şeyin uyacağı kuzey bir anahtarda: popüler kültürden Joyce veya Cortázar yankılarına kadar , diye ekledi yazar La Jornada ile yaptığı bir röportajda.

"Bu eser geleneksel anlatı biçimlerini reddediyor. Sanki bir ses mikseri edebi taklitleri ve sokak deneyimlerini harmanlayarak yeni bir ritim oluşturuyormuş gibi göz kırpmalara dayalı bir yapı: her cümlenin köşesinde gizlenen, yaşayan bir yaratık olarak dilin ritmi."

“O zamanlar, Meksikalı yazarların dili öldürmeye çalıştığını hissettim. Ben değil. Dinlemek istiyordum. Sokağa, kitaplara, kuzeyin konuşmasına. Bununla birlikte, çoğumuzun çektiği yeniden icat ihtiyacına yanıt veren yeni bir ses yaratmaya çalıştım.”

Sonuç, punk gevezeliği ile terk edilmiş bir istasyon kantinindeki sarhoş bir vaizin belagati arasında gidip gelen bir düzyazı.

Metinde mizah, basit bir rahatlama işlevi görmüyor: Keskin bir bıçak, derin kesen bir kahkaha.

Carlos Velázquez'e göre, gülen bizler gerçeği daha ciddiye alırız. Bir akşam yemeği partisinde, nerede olmayı tercih ederdiniz? Balmumu maymunları kadar sert insanlarla mı yoksa ağlayana kadar gülen insanlarla mı? Ben uzun zaman önce seçtim. Bu bana okuyucu kaybettirmiş olabilir, ancak ben egemen söylemin koruyucularını memnun etmek için yazmıyorum .

Bu sayfalara nüfuz eden etkiler, çelişkili olduğu kadar çeşitlidir: Reenkarnasyonun anlatı yapısına ilham veren David Lynch'in Lost Highway'inden , Rodrigo Fresán'ın Mantra'sına ; Cortázar'ın The Pursuer'ına ; ve gerçek bir ideoloji olarak müziğe kadar.

"Sadece ses değil. Kitabın DNA'sının bir parçası. Müzik de yazar. Bazen riff'lerle, bazen sessizliklerle," diye vurguladı yazar.

Sesleri ve aksanları homojenleştirme eğiliminde olan tarafsız dilin tehdidiyle karşı karşıya kalan Velázquez, muhalefetinde kararlılığını sürdürüyor. Kovboy İncili izin istemiyor: Meksika edebiyatının ciddi kutlamasına bir ucube gibi dalıp gidiyor, konsolu saygısız bir sesle açıyor.

Bugün, yalnızca bir edebi akım egemen. Ben bu trene atlamayı reddettim ve bundan memnunum, çünkü doğru yapıldığında kaos da yüksek edebiyat olabilir. Burada, kesinlikle öyle , diye sonuca vardı.

Ömer Gonzalez Morales

La Jornada Gazetesi, 8 Temmuz 2025 Salı, s. 5

Planeta'dan çıkan Tales from the Dark Side adlı kitap, sadece korku hikayelerinden ibaret değil: Aynı isimli radyo programının izleyicilerinin anlattığı 30 yılı aşkın hikayelerin bir yolculuğunu konu alıyor.

Yazar ve sunucu, mühendis José Ramón Cantalapiedra, anlatısal radyo türünün geri dönüşüne bizzat tanıklık etti ve bu tür artık YouTube'da yeni bir yuva buldu ve projesini burada pekiştirdi.

Bask kökenli José Ramón Cantalapiedra her zaman hikayelere ilgi duyuyordu. Genç bir adam olarak, Puebla'daki bir üniversitede mühendislik okurken, kurumun radyo istasyonunda reklamlar ve radyo yayınları için seslendirme çalışmaları yaptı. Çalışmalarını tamamladıktan sonra, yakında sahneye geri döneceğinin farkında olmadan mesleğine odaklandı.

Yazar , La Jornada'ya verdiği röportajda, dinleyicilerinden duyduğu yüzlerce hikayenin ardından radyodan YouTube'a, şimdi de yazılı kurguya geçişini anlattı.

2003'te radyoya girmek gerçek bir zevkti. Bunu üniversite ödevleri için yapıyordum ama çok seviyordum ve aynı zamanda inşaat mühendisiydim. Başka bir programda yapımcı olan bir arkadaşım beni projeye davet etti. Geldiğimde, insanları dinlemenin heyecan verici olduğunu fark ettim , diye yorumladı.

Anlatıcı, mühendislik mesleğini seslendirme sanatçılığıyla birleştirmenin çok zor olduğunu anlattı.

Konuşulacak çok şey olduğu için ayrılmak istemedim. Bir mühendis olarak hayatım sona ererken kabine adım attığımda bambaşka bir dünyayla karşılaştım. Onsuz hayatımı nasıl yaşayabileceğimi bilmiyorum. İnşaat sorunlarının gerçekliğinden, çeşitli konularda konuşabileceğim bir yere keskin bir geçişti , diye açıkladı.

İletişim alanında, hayret etme yeteneğimizi hiçbir zaman kaybetmemenin çok önemli olduğunu; aksine, insanların bana anlattıklarına eskisinden daha fazla ilgi duyduğumu, çünkü dünyanın ve hikâyelerin düşündüğümüzden daha büyük olduğunu belirtti.

Tales from the Dark Side adlı YouTube kanalı hit oldu. İzleyici kitlesi her yaştan insandan oluşuyor; çocuklar, genç yetişkinler ve yetişkinler Cantalapiedra'nın korku ve efsane hikayelerini keyifle izliyor. Ancak hepsi kurgu değil; uçak kazaları, doğal afetler ve gerçek ve edebi suçlar gibi tarihi olayları da kapsıyor ve hepsi de ayrıntılı bir şekilde belgelenmiş.

Karmaşık çünkü günümüz izleyicileri anlık olana o kadar dalmış durumda ki. Genç bir kişi telefonunda 10 şeye bakarak üç saat geçirebilir, ancak bunlardan sadece üçü gördükleriyle ilgilendi. Cantalapiedra, gazeteciler, yazarlar ve içerik yaratıcıları olarak hepimizin karşılaştığı zorluk bu dedi.

Anlatıcı, internetin toplumla yakınlık duygusu yaratma avantajı sağladığını, çünkü artık işten eve gelen ve haber dinlemek istemeyen bir kişinin, interneti açıp karşısında oturan, bir şeyleri anlatan veya açıklayan bir adamın anlattığı hikayeyi dinleyebileceğini, böylece kendisine eşlik edildiğini ve yalnızlık döngüsünün kırıldığını ifade etti .

YouTube, pek çok farklı konuda pek çok projeye ev sahipliği yapıyor ancak korku filmleri topluluğu, platformu bu tür için mükemmel bir yer olarak görüyor ve bu da daha fazla izleyicinin edebi türe yönelmesine yol açıyor.

"Korku temasını beğendim çünkü herkesle ilişkilendirilebilir. Bizi doğal, savunmasız bir duruma geri döndürüyor ve koşullarımızı yeniden düşünmemizi sağlıyor. İnsanların düzenli bir hayatı olabilir: ev, iş, aile... ama bunların hepsinin paramparça olabileceğini ve bunun sizin başınıza gelebileceğini fark ettiğinizde, bunu düşünmeye başlıyorsunuz. Bu adrenalin, bir şeylerin olabileceğinin farkına varmamızı sağlayan şeydir," diye yorumladı José Ramón Cantalapiedra.

Yazar, projesinin güçlü radyo emsalinden şöyle bahsetti: "Korku programlarından bahsetmek zorundaysak, elbette La mano peluda örneğine geri dönmeliyiz; çok ilgi çekici hikayeler anlatıyorlardı, çünkü izleyici onları yaratıyordu, ancak her zaman aynı temalara odaklanıyorlardı. Hikayeleri çeşitlendirmeye ve 'ince detaylar' vermeye çalışıyoruz; bu, işimizi çok tanımlıyor."

Arkaplanda binlerce hikayenin yer aldığı Tales from the Dark Side adlı kitap, programın pekişmesinin küçük bir örneği: "Ben bir yazar değilim: Ben sayılar ve matematik insanıyım ve oradan radyoya, sonra da anlatıya geçişim harika bir deneyim oldu.

"Bir kitap için ne zaman yeterli bilgimiz olacağını hiç bilmiyordum. Daha fazlasını eklemek istedim ama doğru zaman değildi, ancak bir ömür boyu sürecek hikayeler duyduğum için bir tane daha yapabilirdik. Başka pek çok konuyu ele almıyoruz ve gelecekte ne olacağını bilmiyoruz, ancak bu programın macerası devam ediyor ," diye sonlandırdı.